Veel zzp-ers voelen zich ondernemer. Maar ben je dat ook voor de Belastingdienst? Op welk moment ziet de Belastingdienst jou als ondernemer? Er zijn tien criteria die worden gehanteerd voor ondernemerschap.
Wat is een ondernemer volgens de Belastingdienst?
Als zzp’er lever je diensten tegen betaling. De facturen die je verstuurt leveren je omzet op. Na aftrek van je kosten hou je – als het goed is – geld over: winst. Maar als je winst maakt, betekent dat niet dat je automatisch als ondernemer wordt gezien door de Belastingdienst.
Er gelden spelregels voor ondernemerschap. Nadat je aangifte hebt gedaan, oordeelt de Belastingdienst of je ‘winst uit onderneming’ hebt gemaakt. Daarbij wordt onder meer gelet op de continuïteit van je bedrijf, je zelfstandigheid, het ondernemersrisico dat je loopt en voor hoeveel opdrachtgevers je werkt. Er gelden tien criteria die bepalen of jij door de Belastingdienst gezien wordt als ondernemer of niet.
Omvang van je ondernemerschap
Heb jij een echt bedrijf? Verdeel je je risico’s, bijvoorbeeld door voldoende klanten te hebben? Of komt het overgrote deel van je omzet uit één plek? Haal jij de 1225 urengrens per jaar? Van al je werkzame tijd dien je minimaal 50% in je bedrijf te steken. En heeft je bedrijf ook omvang als het gaat om omzet? Allemaal zaken die bijdragen aan de duurzaamheid en omvang van je onderneming. Die moeten op orde zijn.
Organisatie van je bedrijf
Als jij belastingaangifte doet als IB-ondernemer, dan moet je bereid zijn je ondernemerschap te onderbouwen. De manier waarop je je bedrijf organiseert, kan dan worden beoordeeld. De Belastingdienst kijkt dan hoe jij als ondernemer te werk gaat. Bijvoorbeeld: ben je actief bezig met het werven van klanten en het maken van omzet? En waar valt dat uit op te maken? Er wordt gekeken naar de plek waar jij je werkzaamheden uitvoert, hoe je je daar gedraagt en hoe je jouw bedrijf organiseert. Heb jij grip op je inkomsten en uitgaven en weet je waar je toekomst ligt als ondernemer? Allemaal aspecten die meespelen bij het beoordelen van jouw ondernemerschap.
Verdien je genoeg om van te leven?
Een gezonde omzet is een omzet waarvan je kunt leven. Het gaat dan niet om wat bijverdiensten, maar om een hoeveelheid geld waarmee je in je levensonderhoud kunt voorzien. Een jezelf kunt verzekeren en investeren in bijvoorbeeld een studie. Het is belangrijk dat je voldoende omzet behaalt: genoeg omzet om rond te kunnen komen, hoort bij een bedrijf. Ook sparen voor je pensioen en een buffer aanleggen voor mindere tijden zijn gezonde onderdelen van een eigen bedrijf. Daar is alleen wel omzet voor nodig.
Winst bewijst je ondernemerschap
We zagen al dat de Belastingdienst het belangrijk vindt dat je kunt leven van een bedrijf. Daarvoor moet je dus genoeg geld verdienen. Een ondernemer houdt het niet lang vol als hij geen geld overhoudt na de kosten die hij maakt. Stel je verdient € 10.000 per jaar, maar je maakt ook € 10.000 kosten. Dan hou je dus niets over om van te leven. Feitelijk is jouw ondernemerschap dan een aftrekpost en geen manier om in je levensonderhoud te voorzien. Met het maken van winst ‘bewijs’ je als het ware dat je ondernemer bent. Daarom is winst zo belangrijk voor je ondernemerschap.
Echte ondernemers lopen risico
Een klant die niet betaalt of opeens wegvalt. Opdrachten die niet doorgaan. Een tijdje zonder inkomsten zitten. Risico’s zijn ‘part of the deal’ bij het ondernemerschap. Als ondernemer investeer je, deal je met onzekerheden en schat je risico’s in. Ook al zijn je investeringen niet groot, bijvoorbeeld bij een laptop, een marketingcampagne of een winkelpand, ook van jou verwacht de Belastingdienst dat je kunt aantonen dat je risico’s loopt. Dat onderstreept dat je weet om te gaan met onzekerheden. En ook dat is een bewijs van ondernemerschap.
Heb jij de regie?
Je kent waarschijnlijk de begrippen VAR-verklaring, wet DBA en modelovereenkomst. Manieren voor de overheid om vast te stellen of jij als dan niet in een verkapt dienstverband zit met je opdrachtgever. Een belangrijk criterium hierbij is het gezag dat de opdrachtgever over jou heeft. Word jij aangestuurd terwijl je een opdracht vervult? Behandelt de opdrachtgever je eigenlijk als een werknemer? Ondernemen doe je zelf. Jij bent verantwoordelijk voor je opdracht en je doet dat op je eigen wijze. Of je écht vrij bent om de opdracht zo te vervullen hangt af van de praktijk. Het voorkomen van een gezagsverhouding is belangrijk om de schijn van een dienstverband te vermijden.
Hoeveel tijd steek je in je bedrijf?
Eén van de basisregels voor ondernemerschap is het investeren van voldoende tijd. Je dient minimaal 1225 uur per jaar te besteden aan je eigen bedrijf. Dat is inclusief uren voor voorbereiding, reistijd, werktijd, scholing. Dit urencriterium komt bij 46 werkzame weken gemiddeld neer op zo’n 26 uur per week. Voldoende uren per jaar, maar ook meer dan 50% van je werkzame tijd wordt vaak genoemd als eis. Als je dus een contract hebt van 24 uur per week bij een organisatie, dan dien je ook minimaal 24 uur per week voor jezelf te werken als je gezien wil worden als ondernemer. Oftewel: een ondernemer is een substantieel deel van zijn werkzame tijd bezig met zijn bedrijf.
Reclame maken moet
Als jij wil bewijzen dat je ondernemer bent, dan moet je reclame voor je bedrijf maken. Oók als je voldoende werk en klanten hebt. Een ondernemer maakt reclame, zo kijkt de Belastingdienst ernaar. Of je het er nu mee eens bent of niet. Reclame maken doe je bijvoorbeeld met een eigen website. Om de Belastingdienst te overtuigen van jouw ondernemerschap, zul je rekening moeten houden met hoe zij de zaken zien.
‘Genoeg’ opdrachtgevers
Als ondernemer moet je voldoende opdrachtgevers hebben. Maar wat is eigenlijk ‘voldoende’? Zorgen voor een aantal klanten is één van spelregels om als ondernemer beschouwd te worden door de Belastingdienst. Dit wordt ‘voldoende opdrachtgevers’ genoemd. Met een gezond aantal klanten laat je zien dat je op eigen kracht aan meerdere klanten weet te komen. Dat betekent dat je als ondernemer in staat bent je bedrijf te presenteren en (nieuwe) klanten te werven. Hoeveel opdrachtgevers genoeg zijn, staat niet vast. Een zzp-er in de zorg die voor meerdere bureaus werkte, werd niet gezien als ondernemer. Maar een zzp-er in een andere sector was wel ondernemer, ondanks dat hij maar één klant had. ‘Bij drie opdrachtgevers ben ik ondernemer’ gaat dus niet op. Je moet zorgen voor een gezonde mix van klanten.
Spreken als een ondernemer
Als ondernemer gebruik je woorden die passen bij ondernemerschap. Je hebt geen loon, maar omzet. Een uurtarief in plaats van uurloon. En een ondernemer werkt vaak onregelmatig dus van onregelmatigheidstoeslag is geen sprake. Dat is vooral een woord dat hoort bij een dienstverband. Krijg jij controle van de Belastingdienst? Dan wordt gelet op de taal die je gebruikt. Je moet laten zien én horen dat je ondernemer bent.
